Kur Muhafazalı Mevduatta şirketlere yönelik kapsamın genişletilmesi, iktisat uzmanlarının tenkitlerine maksat oldu. Bu kararın “seçime kadar döviz artmasın da sonra ne olursa olsun” mantığı ile alındığına dikkat çeken uzmanlar, bugünü kurtarıyor lakin sorun ötelenmiş oluyor yorumu yapıyor.
Ekonomim muharriri Alaattin Aktaş, iktidarın dövizi baskılamak için KKM ile oynamasının sonuçsuz bir uğraş olduğuna değindi, döviz tevdiat hesaplarındaki azalmaya dikkat çekti. Aktaş, “Döviz artmasın da ne olursa olsun!” başlıklı yazısında KKM’nin hazineye maliyetini şöyle aktardı:
“Ancak yapılabilecek öbür bir şey de yok ki:
‘KKM ne kadar artarsa artsın, sorun büyüyorsa büyüsün, bugünü kurtarıyoruz ya…’
Dönüp dolaşıyor tıpkı yere geliyoruz:
‘Yeter ki seçime kadar dövizi burada tutabilelim…’
Maliyete bakın!
Kur muhafazalı mevduat için Hazine’den ne kadar fark ödendiğini ay ay izleme talihimiz vardı ve 2022’deki toplam ödemenin 92.5 milyar lira olduğunu biliyorduk. Merkez Bankası’nın üstlendiği fiyat ise nedense bâtın tutuluyordu. O meblağ da ortaya çıktı. Merkez Bankası’nın üstlenmek durumunda kaldığı yük tekrar de açık açık ilan edilmedi. Bankanın 2022 yılı faaliyet raporundan elde edilen bilgiler kur muhafazalı mevduatın Merkez Bankası’na yükünün 89 milyar lira olduğunu ortaya koydu.
Hazine’den 92.5 milyar lira, Merkez Bankası’ndan 89 milyar lira; toplam 181.5 milyar lira!
Kur muhafazalı mevduat uygulamasında mühlet 2022 sonunda bitecekti, başlangıçta öngörülen tarih böyleydi. Fakat KKM’yi o denli birden teğe bitirmek ne mümkün, hele hele kur konusundaki telaşlar ortadayken. O yüzden mühlet bu yıl sonuna kadar uzatıldı.
Seçimi Cumhur ittifakı kazanırsa yeni uzatmaların gündeme gelmesi hiç şaşırtan olmaz.
Millet ittifakının ise bu mevzudaki tutumu çok açık. Yeni hesap açılmasına müsaade verilmeyecek, mevcut hesaplar da vadesi dolunca kapatılacak. Olağan ki bunu yapabilmek için dövizde süratli bir artış olmayacağı inancının yer etmesi gerekiyor. Yoksa KKM’den çıkan paranın dövize gitmesi kaçınılmaz olur ve bunun yaratacağı meseleler çok can sıkar.
DTH’de çözülme sürüyor
DTH dönüşümlü KKM’de faizin özgür bırakılması ve bankaların yüzde 30’a ulaşan oranlarda faiz vermesinin tesiriyle DTH’den çıkış devam ediyor.
Merkez Bankası bilgilerine nazaran yurt içi yerleşiklerin döviz tevdiat hesapları 17-24 Mart haftasında 1 milyar 665 milyon dolar daha azaldı. Bu azalmanın 996 milyon doları gerçek bireylerin, 669 milyon doları ise hükmî şahısların hesabındaki azalmadan oluştu.
Dövizden dönüşümlü KKM’ye yüksek faiz verildikçe ve dün yapıldığı üzere şirketlere yeni imkanlar tanındıkça döviz hesaplarının daha da azalması çok olağan.” (HABER MERKEZİ)