Ha ha ha haaa
Çok gülüyorum
Dünyanın ve Türkiye’nin halinde gülünecek bir şey yok ancak Bostancı Escort
Serbest piyasa tapınıcısı neo liberallere gülmeden yapamıyorum
Bir defa daha kriz patladı ve bir defa daha devlet kurtardı
Vahşi kapitalizme sesini çıkarmayanlar Her şeyi özgür piyasanın çözeceğine inananlar Kamuya tahammül Anadolu Yakası Escort edemeyenler özelleştirmeyi baş tacı edenler Bırakınız yapsınlar bırakınız geçsinler şiarından şaşmayanlar bir defa daha devletin dayanağını bekledi
BANKALAR BİR SEFER DAHA NASIL KURTARILDI
ABD’de Silikon Vadisi Bankası SVB battıktan sonra Pendik Escort Federal Mevduat Sigorta Kurumu 250 bin doların üzerindeki mevduatların da sigorta kapsamına alındığını duyurdu Böylelikle bu bankada hesabı olan teknoloji teşebbüsçüsü şirketler kurtarıldı Daha evvel sayı 50 bin dolardı Ayrıyeten fonlama ile başka bankalardan mevduat çekilişinin önüne geçildi
Böylece batan üç bankadaki tüm mevduatlar garanti altına alınırken 140 milyar dolar nakit verildi Ayrıyeten gereksinim duyan öbür bankalara da 153 milyar dolar ile takviye olundu
Nakit çekilişi hızlanan First Republic Bank da en büyük 11 Amerikan bankasının toplam 30 milyar dayanağı ile ayakta kalabildi Bu defa devlet yardım etmedi lakin tertibi yaptı
Anlayacağınız Aman devlet kenara çekilsin elindeki şirketler çabucak özelleştirilsin piyasalara müdahale etmesin diyenler bir anda devlet takviyesi bekler oluyor
AVRUPA DA CREDİT SUISSE KURTARILDI YOKSA KRİZ ÇIKACAKTI
Avrupa’da ise İsviçre’nin ikinci büyük bankası Credit Suisse’i kurtarmak için Bern hükümeti 54 milyar dolar kurtarma paketi oluşturdu Bu da yetmedi hükümet bankayı uçuruma sürüklenmekten kurtarmak için ne olursa olsun ülkenin en büyük bankasının satın alması için müdahale etti
Pazar günü en büyük banka UBS’nin hükümetin de takviyesi ile Credit Suisse i devraldığı açıklandı Bu satın alma bu hafta global finansın yeni bir krize sürüklenmesinin önüne geçti
Birleşme ile bilanço toplamı 1 6 trilyon dolar 1 5 trilyon İsviçre Frangı olan dev bir banka yaratıldı Bu 2022’de 771 milyar İsviçre Frangı olan İsviçre’nin gayri safi yurtiçi hasılasının neredeyse iki katı İsviçre devlet bütçesini ve dünya iktisadının birtakım kısımlarını uçuruma sürükleyecek bir tsunamiyi rahatlıkla tetikleyecek büyüklük
Alman gazetesi Die Zeit Bu İsviçre hükümetini ve Merkez Bankası’nı büyük bir risk altına sokuyor Bu canavar kurumun başı belaya girerse tüm ülkeyi ve halkını rehin alır diye yazdı
BATMAYACAK KADAR BÜYÜK BANKALAR HER VAKİT KURTARILACAK YOKSA SİSTEM ÇÖKER
Ancak Credit Suisse de dünyanın en büyük 32 bankası ortasında ve Batamayacak kadar büyük kategorisindeki bankalar ortasında yer alıyor Yani bu devleri devletin kurtarması gerekiyor Not Merak edenler için batmayacak kadar büyük 32 bankayı yazının sonuna ekledim
İsviçre Merkez Bankası ve hükümet birleşmenin risklerini 200 milyar İsviçre Frangı’ndan fazla kamu fonuyla karşıladı Karşılaştıracak olursak İsviçre bütçesi 2023’te yaklaşık 80 milyar frank olacak
BANKA İFLASLARINDA ÖZGÜR PİYASACI LİBERTER BULAMAZSINIZ
Ekonomist Prof Dr Hayri Kozanoğlu’nun dediği üzere
Türbülansa giren uçakta ateist kalmaz Banka iflaslarında ise özgür piyasacı liberter bulamazsınız
2008 Global Finansal krizinde de birebiri olmuştu Hür piyasanın merkezi ABD de en büyük araba şirketinden en büyük bankaya kadar onlarca büyük şirketi tü kaka dedikleri devlet kurtarmıştı Hem de bu neo liberal ideologların desteğiyle Zira bu şirketler ve bankalar batsaydı Amerikan iktisadı ve hasebiyle dünya iktisadı resmen çökecekti
2008 KRİZİNDE BÜYÜK BANKALARDAN SİGORTA ŞİRKETLERİNE ARABA DEVLERİNE KADAR BİRÇOK ŞİRKET KURTARILDI
Amerikan kapitalizminin simgelerinden yüzyıllık sanayi devi dünyanın en büyük araba üreticilerinden General Motors 2008 krizinde iflas etti ve takviye aldı ABD Hazinesi iflas eden General Motors a 30 milyar dolar yatırdı ve yüzde 60 çoğunluk payının sahibi oldu
Sadece General Motors değil ülkenin en büyük sigorta şirketi AIG nin yüzde 80’i kamulaştırıldı Bear Stearns Goldman Sachs Citibank Wells Fargo ve Bank of America üzere finans devleri de kurtarma paketleri kapsamında kısmen devletin malı oldu Bankacılık devi Citibank da kurtarıldı
BU SEFER BIDEN FATURANIN KENDİSİNE ÇIKMASINI İSTEMİYOR VE ‘VATANDAŞA YANSIMAYACAK’ DİYOR
Bu kurtarma paketlerinin faturası vergi mükelleflerine çıkmış ve bütçe açığında büyük artışlara neden olmuştu Lider Joe Biden ve idaresi 2008 de halkın büyük öfkesini çeken kurtarma paketleri konusunda hayli hassas
Sürekli olarak faturanın vergi mükelleflerine yansımayacağını söylüyor Yetkililer de mudileri ve sistemi koruyacaklarını söylüyorlar lakin bankaları ve hissedarlarını tek tek kurtarmanın yahut vergi mükelleflerini riske atmanın kelam konusu olmayacağını vurguluyor
FİNANS BÖLÜMÜ İSE HALA DAHA FAZLASINI İSTİYOR
Ancak finans kesiti Washington ile Wall Street ortasında kopukluk olduğundan yakınıyor Reuters ‘taki tahlile nazaran bankacılar kesimi desteklemek için daha süratli daha agresif aksiyonlar istiyor Lider Biden’ın Beyaz Sarayı ve yöneticiler ise kanunların hudutları dahilinde ellerinden geleni yaptıklarını savunuyorlar
Bölgesel banka payları SVB’ın çöküşünden bu yana süratle düşüyor Uzmanlar daha fazla hükümet müdahalesi olmaksızın kaçan mevduat sahiplerinin küçük ve orta ölçekli bankaları istikrarsızlaştırabileceğinden telaş ediyorlar
Fon yöneticisi PGIM Quantitative Solutions’ın eş lideri Edward Campbell Politika yapıcılar yardımcı olan birtakım şeyler yaptılar lakin şimdi büyük bazuka gelmedi ve büyük güvenlik açıkları noktasına geçmedik Daha fazlasını yapmak zorunda kalacaklar diyerek krizin yayılabileceği hakkında telaşını lisana getiriyor
Anlayacağınız finans kesiti devletten daha fazlasını istiyor ve bekliyor
ABD’DEKİ FİNANSAL KRİZLERİN VE KURTARMALARIN KISA TARİHİ
Thatcher ve Reagan periyotlarında başlayan ve bugüne kadar dünyayı ve hükümetleri tesiri altına alan özgür piyasa temelli kapitalizm daima kriz yaratıyor ve şirketleri bankaları devlet kurtarıyor
ABD’deki finansal krizleri ve kurtarmaları kısaca hatırlayalım
- 1929 krizinde Amerikan devleti bankaları kurtarmak ve yeni ve daha büyük bir krizin oluşmasını önlemek için 1 59 trilyon dolar meblağında kurtarma paketleri devreye soktu
- 1982 yılında Latin Amerika borç krizinde bilhassa Meksika’nın temerrüde düşmesi üzerine Citibank güç duruma düştü O vaktin Merkez Bankası Lideri Paul Volcker öncülüğünde başta Citi olmak üzere büyük Amerikan bankaları için kurtarma paketi hazırlandı Büyük Amerikan bankaları için batmayacak kadar büyük terimi de o vakit icat edildi Birinci sefer söyleyen Volcker’dı
- 1989’da Tasarruf ve Kredi Kurumları S L krizi yaşandı Konut patlamasında konut sahibi olmak isteyenlere bankalara oranla daha yeterli koşullarda mortgage kredisi veren tasarruflara ise daha yüksek faiz veren bu kuruluşlar zombi bankalar da diyebiliriz 1990’lara gelindiğinde zorlanmaya başladılar
Çünkü bugünküne benzeyen bir durum vardı ABD Merkez Bankası FED enflasyonu aşağı çekmek için faiz artırıyordu ve tasarruf kredi kuruluşları sabit faizli kaynaklarına karşılık mevduatlara büyük bankalardan daha çok faiz veriyordu Doğal ki battılar 1986 1995 ortası Amerikan hükümeti vatandaşın tasarrufları için 160 milyar dolar ödedi
- 1998’de meşhur hedge fon Long Term Capital Management LTCM kurtarıldı Bu defa hükümet değil 14 büyük banka ortaklaşa 3 6 milyar dolarlık bir paket hazırladı
- 2008 Global Finans Krizi ise kurtarmaların en büyüğüydü Amerikan devleti bankaları kurtarmak ve finans kesiminde itimadı tekrar sağlamak için milyarlarca dolar harcadı
700 milyar dolar ortalarında batmayacak kadar büyük olanların da yer aldığı bankaları ayakta tutmak için AIG Fannie Mae ve Freddie Mac üzere finansal kuruluşları kurtarmak için 335 milyar dolar ve öbür şirketlerin de kurtarılması için toplam 1 7 trilyon dolar kurtarma paketlerine harcandı Lakin şirketlerden devlete geri ödemeler ve kâr hissesi ödemeleri ile günümüze gelindiğinde kurtarmaların toplam maliyeti 498 milyar dolar kestirim ediliyor
ACABA NEO LİBERAL PERİYOT BİTTİ Mİ YENİ BİR TOPLUMSAL KONTRAT PERİYODU Mİ
Şurası kesin Neo liberalizm yeterlice tıkandı Arka arda patlayan krizler devlet takviyesiyle süreksiz olarak aşılabiliyor
Tarihçi Adam Tooze koronavirüs salgını sonrasında neo liberal çağın bitmiş olabileceğini sorguluyor Tooze neo liberalizmin yerini alacak yeni bir toplumsal mukavele için beklenilmeyen yerlerden yüksek sesli çağrılar geldiğine dikkat çekiyor
Gerçekten de Financial Times The Economist Milletlerarası Para Fonu IMF ve Avrupa Merkez Bankası ECB üzere kaleler şu sıralarda neo liberalizmin yerini alacak yeni bir toplumsal mukaveleyi savunuyorlar Buralarda kapitalizmde neyin yanlış gittiğini ve nasıl düzeltilebileceğini sorgulayan yazılar araştırmalar yayımlanıyor
DÜNYAMIZ ANTROPOSEN PERİYODUNA İNSANLIK İSE YENİ ORTAÇAĞ A GİRDİ
Bilim insanları dünyanın jeolojik dönem olarak Antroposen periyoduna girdiğini düşünüyor Antroposen insanoğlunun dünyaya olan tesirinin en üst seviyelere çıktığı Sanayi Devrimi nden bugüne olan sürece ve devam edecek duruma verilen isim İnsan Çağı da deniyor Dünyamız çok kıymetli ve harikulade bir değişimi yaşıyor yeni bir jeolojik periyodun eşiğinde
Bu dünyamızın jeolojik evrimi İnsanlık ise apayrı bir periyoda girdi Neo liberal ekonomik modelin yeni Ortaçağı yarattığını savunanların sayısı hiç de az değil
YENİ ORTAÇAĞ İLERİYE DEĞİL GERİYE GİDİŞ
İleriye değil geriye gidiyoruz
Yeni Ortaçağ fikrini birinci kere 1994 yılında birebir isimle kitap yayımlayan Fransız düşünür Alain Minc ortaya attı Aşağıdaki kimi tanımlamaları ondan aldım Yeni Ortaçağ’ın tanımlaması şöyle
Tıpkı Ortaçağ’da olduğu üzere günümüzde de örgütlü toplumun olmayışı çoğul sadakat sistemi kaygan ve silik dayanışmalar belirsizlik gelecek kavramının olmaması
Açlık ve kıtlığın olağan hâle gelmesi gelir adaletsizliğinin toplumdaki sınıf ayrılıklarının en ağır biçimde hissedilmesi ilkel ideolojilerin ve boş inançların aklın yerini alması güçlü toplumların mafyalar ve yolsuzluklarla kemirilmesi krizler sarsıntılar savaşlar
Tüketim kültürü ve finansallaşmayla birlikte gelen insanın üreten bir canlı olmaktan çıkıp tüketen bir canlı olması
Dünyamızın insanlığın yeni bir safhaya geçtiği kesin gibi Umut vaad ediyor mu Hayır
GEÇEN HAFTA NE OLDU BU HAFTA NE OLACAK
Önceki haftada bankacılık krizi ve piyasa dalgalanmalarının akabinde geçen hafta sakin geçti Olağan ki krizin derinleşmesi büyüklere sıçraması telaşı devam etti
Hafta boyunca Dow Jones yüzde 0 1 yükselirken S P 500 ve Nasdaq sırasıyla yüzde 1 ve 2 1 üst gitti Üst taraflı hareket bankaların istikrarına ait telaşlar sürerken geldi
Deutsche Bank’ın payları Cuma günü hem Almanya ve hem de ABD’de paha yitirdi Almanya’da üç süreç gününde paylar yüzde 15 geriledi
Deutsche Bank’ın 2028’de vadesi dolacak 1 5 milyar doları bir dizi ikinci kademe tahvil ile itfa edeceğini açıklaması piyasada panik yarattı ve Avrupa’daki bankacılık paylarını de keskin bir formda aşağı çekti
Almanya Başbakanı Scholz Endişeye gerek yok diyerek ECB Lideri Christine Lagarde ise AB önderlerine Euro bölgesi bankacılık dalının güçlü olduğunu ve merkez bankası araçlarının gerektiğinde finansal sisteme likidite sağlayacak donanıma sahip olduğunu söyleyerek kaygıları gidermeye çalıştılar
Cuma günü Deutsche Bank nedeniyle düşüşlere karşın hafta boyunca İngiltere de FTSE 100 endeksi yüzde 0 8 Almanya da DAX endeksi yüzde 1 Fransa da CAC 40 endeksi yüzde 1 3 İtalya da FTSE MIB endeksi yüzde 1 5 yükseldi
Altındaki yükseliş ise devam etti Piyasadaki huzursuz hava ve FED in faiz indirimlerini durduracağı beklentisi hafta içinde altının onsunun 2 000 dolara çıkmasına neden oldu Hafta başında bir orta 2014 90 dolara kadar çıkan altının onsu 2 bin barajında kalamadı ve Cuma günü 1983 80 dolardan kapandı
Bu hafta da bankacılık kesimini vuran sarsıntı yatırımcıları huzursuz etmeye devam edecek ABD’de FED’te Kontrolden Sorumlu Lider Yardımcısı Michael S Barr Senato ve Meclis önünde tabir verecek Ayrıyeten tüketici geliri ve harcaması ile ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksi ve 4 Çeyrek GSYİH büyümesinin son revizyonu yayınlanacak
Euro Bölgesi Almanya Fransa ve İspanya’da da enflasyon sayıları yayınlayacak Son olarak Ifo İş Ortamı ve GfK Tüketici İnancı endeksleri Almanya’da ilgi odağı olacak
NOT
Finansal İstikrar Şurası Kasım 2021’de sistemik olarak değerli finansal kurumlar olarak nitelendirilen dünya çapında 32 bankanın listesini yayınladı Büyüklükleri ve rolleri nedeniyle rastgele bir başarısızlığın önemli sistemik sonuçlara yol açabileceği batmayacak kadar büyük bu bankalar şöyle
Agricultural Bank of China
Banco Bilbao
Banco Santander
Bank of America
Bank of China
Bank of New York Mellon
Barclays
BNP Paribas
China Construction Bank
Citigroup
Crédit Agricole Group
Credit Suisse Group AG
Deutsche Bank AG
Goldman Sachs
Groupe BPCE
HSBC Holdings
Industrial and Commercial Bank of China
ING Group
JPMorgan Chase
Mitsubishi UFJ Financial Group
Mizuho Financial Group
Morgan Stanley
Nordea Bank
Royal Bank of Canada
Royal Bank of Scotland
Société Générale
Standard Chartered
State Street Corporation
Sumitomo Mitsui Banking Corporation Group
UBS Group
UniCredit
Wells Fargo