Berzan Cihat Aykaç
DİYARBAKIR Türkiye de birçok kesitin umutlarını bağladığı bir seçime gidiyoruz İktidara karşı Escort Söğütözü bu kadar geniş ölçekte siyasi partinin bütün farklılıklarına karşın bir ortaya geldiği tahminen de yegâne seçimi yaşıyoruz Çeşitli ittifakların kurulduğu matematik hesaplarının havada uçuştuğu toplumun bir bütün olarak heyecan duyduğu Söğütözü escort bir seçim bu
Sivil toplum alanında da seçimler ve seçim sonrası senaryolar büyük değere haiz
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası DTSO Lideri Mehmet Kaya ile seçimleri seçim sonrasını ekonomiyi konuştuk Söğütözü escort bayan
‘HEM İKTİDARIN HEM MUHALEFETİN EN SIKINTI SEÇİMİ’
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Lideri olarak bu seçime dair kanılarınız beklentileriniz neler
Yaklaşık 20 yıllık AK Parti iktidarının tahminen de en sıkıntı seçimi bu Türkiye nin muhalif güçleri için de yalnızca muhalefet partileri değil bir biçimde varlık yokluğa dönüşen bir seçim bu Türkiye tarihinin tahminen de en değerli seçimini yaşayacağız Meclis çoğunluğu değerli lakin lider seçilecek kişi de değerli Bunlar Millet İttifakı ile Cumhur İttifakı ortasında paylaşılırsa Türkiye için daha kıymetli bir süreç başlayacak Hangi iktidar gelirse gelsin son 1 1 5 yıl içerisinde yapılan birtakım ekonomik adımlar tamamen seçime yönelik adımlar ve zelzelede oluşan ekonomik kayıp ister istemez yeni oluşacak idarenin büyük bir ezayı devralacağını gösteriyor Zira biz doğal kaynaklarıyla borçlarını ödeyebilen bir ülke değiliz Biz büsbütün ülke olarak üretip satan imal eden bulunduğu coğrafyada en güçlü olan ülkelerden biriyiz Natürel bu en güçlü olmanın temel şartları demokrasinizin tesis edilmiş olmasında yatırımcının şeffaflık ve hukukla ilgili sıkıntılarının olmamasında komşularınızla bağlarınızın güzel olmasında yatar Yani bir yerde dış yatırımcı için yatırım yapmaya uygun hale gelmek zorundasınız İster IMF ile olsun ister IMF olmasın Her halükârda bunu yapmak zorundasınız Önümüze kamu bütçesi ile ilgili kıymetli vergilerin geleceği de katidir Bu seçimi daha da kıymetli kılmaya başlıyor ister istemez Toplum seçim kadar seçim sonrasını da düşünmek zorunda bu anlamda Millet İttifakı ve Cumhur İttifakı için yapılan anketlere baktığımız vakit her ikisi için de Kürt siyasi partisi HDP nin daha doğrusu Yeşil Sol Parti ismiyle seçime girecek Emek ve Özgürlük İttifakı nın Meclis aritmetiğinde ve seçim sonucunu belirlemede değerli bir noktada olduğunu gösteriyor Her ne kadar Millet ve Cumhur ittifaklarında yer almasa da seçim sonucunda her ikisinin de ittifak yapmak zorunda kalacağı bir Meclis tablosu çıkıyor önümüze Bu seçim HDP ye ve Kürt problemine uzak duran bu iki yapının da tekrar karar vermelerini gerektirecek bir durumu ortaya çıkaracak Yani seçimden sonra iki ittifakın da HDP ile olan ilgisi seçim öncesi üzere olmayacak Bu durum da HDP için daha güçlü bir temsiliyeti elde etmeyi mecburî kılıyor Hasebiyle genel tabloya baktığımız vakit Türkiye için ve Kürtler için değerli bir seçimdir diyebiliriz
HDP’NİN İKİ DEZAVANTAJI
HDP iki ittifakla bu seçime gidiyor Emek ve Özgürlük İttifakı ile Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı Bu ittifakların işleyişleriyle ilgili neler söylersiniz İki ittifak da aslında Kürt halkının taleplerini Meclis’e taşıyacaklarını bildiriyor Seçimden sonra bu türlü bir iklim oluşur mu sizce
Kürt İttifakı nın da bu seçimde yer alması değerlidir HDP’nin hem Meclis’te hem de bölgede güçlü olabilmesi için Kürt siyasi partileriyle Kürt sivil toplumuyla kapsayıcı bir takım oluşturması mecburî Dönüp baktığımızda da bu türlü bir çalışmayı görüyoruz kendilerinde Suriye deki sürece baktığımız vakit Irak Kürdistan İdaresi’yle yürütülen sürece baktığımız vakit seçim sonrası mevcut durumun değişeceğine dair emareleri görebiliyoruz Bu nedenle HDP ye kıymetli bir misyon düşüyor Lakin HDP nin bu seçimde iki kıymetli dezavantajı da var Birincisi barajın yüzde 7 e çekilmesi HDP için avantaj değil dezavantajdır Zira bugüne kadar bilhassa Türkiye nin batısında HDP nin milletvekili çıkarmadığı vilayetlerde HDP barajı geçsin diye gerek sol kesim gerekse de bölgedeki Kürtler HDP ye oy veriyorlardı Baraj yüzde 7 olunca o oyların değerli bir kısmının CHP ye kayacağını söyleyebiliriz Mevcut sistem vilayet bazında milletvekilliğini öne çıkardığı için batıdaki Kürt oylarının HDP ye gelme mümkünlüğü düşüyor Bu değerli bir dezavantajdır İkincisi ittifakta yaşanan meselelerdir Türkiye Personel Partisi kendi logosuyla seçime gitme kararı verdi Bilhassa metropollerde milletvekili sayısının düşmesine neden olabilecek bir durumdur bu HDP nin oy oranlarını artıracağına dair beklentiler varken bu nedenlerden dolayı istenilen bir oy artışı sağlayamayacakları üzere oylarında düşüş yaşayabileceklerine dair bir kaygı de vardır Sol kısımların ve Kürdistani partilerin kapsayıcılık gereği bir ortaya getirilmesi kıymetli bir adımdır fakat kâfi değildir Bilhassa milletvekili çıkarılabilecek kentlerde mevcut sistem göz önünde bulundurularak en üst düzeyde vekil çıkarılabilecek bir sistem oluşturulmalıdır Bu nedenle HDP için de kritik bir seçimdir Her ne kadar Kemal beyin destekleneceği açıklanmış olsa da yarın kim iktidar olursa olsun Meclis çoğunluğu değerli bir rol oynayacaktır AK Parti tahlil sürecinden çok uzaklaşmış Milliyetçi Hareket Partisi’yle ve kendi içerisindeki şahin kanatla güvenlikçi bir siyaset yürüterek bölgeye yaklaşıyor olsa da güçlü bir HDP ye Cumhur İttifakı tarafından yahut AK Parti tarafından yeni bir kapının açılabileceğini de söyleyebiliriz Zira sonuç prestijiyle Kürtler yalnızca bir seçimi yaşamıyor Kürt varlığı ve temel haklar üzere kavramlar da ön plandadır Bu sorunun da sadece HDP ve iktidarla çözülmesi mümkün değildir İşin Suriye ayağı çözülmeden Irak Kürdistanı yla alakalar bir noktaya gelmeden tek başına HDP nin ve iktidarın Kürt meselesini istenen noktaya getirme üzere bir bahtı yoktur Böylece HDP nin kurduğu iki ittifak da yanlışsız ve kıymetli bir adımdır Lakin daha çok çalışmaların üretilmesi gerekiyor
Millet İttifakı nın yayınladığı mutabakat metninde Kürtlere dair rastgele bir ibare bulunmuyordu Buna karşın Emek ve Özgürlük İttifakı ile resmi olarak şimdi açıklamamış olsa da Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı Kılıçdaroğlu nu destekleyecek Bu mevzuda ne düşünüyorsunuz
CHP nin ulusalcı kimlikten uzaklaşıp süratlice kapsayıcı kimliği edinmesi HDP nin bu mevzuda tercihinin temel sebebi olmuştur Doğal yalnızca HDP nin tercihi değil Kürtler de sonuçta oy kullanma konusunda hayli politik bir halktır Kürtler için bilhassa son iki yıldır güvenlikçi siyasetleri temel alan Kürt siyasetini büsbütün kriminalize eden muhatap almayan bir AK Parti MHP ittifakındansa ilgi kurmaya çalışan ziyaretler yapıp HDP nin değerli taleplerine olumlu referans veren Kayyım uygulamaları demokratikleşme gibi Kemal beyin varlığı bu takviyenin oluşmasında kıymetli bir hisseye sahiptir HDP nin Kürtlerin bu yaklaşımına karşın farklı bir karar alma talihi da yoktu Zira HDP de siyaset oluştururken halkın taleplerini göz önünde bulundurarak adım atıyor Bu durum dikkat edilirse lokal seçimlerde de ortaya çıktı Kimi engellemelere karşın büyükşehirlerde AK Parti nin adayına kaybettirmek üzere bir konuma gelindi Bu takviye kıymetlidir lakin temel kıymetli olan yarın Kemal beyin kazanması ve HDP nin Meclis’e girmesi durumunda nelerin yapılacağıdır Mahallî seçimlerde yapıldığı üzere deviren değil seçen bir pozisyonda olması gerekir artık HDP nin Devirdikten sonra seçen ve seçmekle birlikte ülke idaresine bir formda katkı koyacak içinde bulunacak bir duruma sahip olması gerekir Bu illa ki ittifakta olmayı gerektirmez HDP nin güçlü bir tabanı var sivil toplum dayanağı var Bugün AK Parti ye baktığınız vakit en büyük eksikliğidir bu büyük tabloda Kürt göremiyorsunuz maalesef Millet İttifakı nın seçildikten sonra önüne koyacağı tahminen de en kıymetli çalışma bu olmalı 6 lı ittifakın fotoğrafında Kürtler de olmalı Kürtleri kapsayacak siyasetler devlet idaresi sağlanabilmeli Bu yalnızca HDP nin sorumluluğunda değil millet ittifakını seçen Kürtlerin de sorumluluğundadır Millet İttifakı da bunu göz gerisi etmeyecektir Zira meclis aritmetiğinde HDP nin kapsadığı alan bunun oluşmasını sağlayacaktır
HDP İLE DE İSTİŞARE YAPILACAKTIR
Kılıçdaroğlu nun seçilmesi durumunda 6 lı masanın 5 genel lideri ve 2 büyükşehir belediyesi lideri cumhurbaşkanı yardımcısı olacak HDP ise yaptığı açıklamalarda rastgele bir talebinin olmadığını belirtti Sizce bahsettiğiniz fotoğrafta Kürtler nasıl yer alacak Bu 7 kişilik cumhurbaşkanı yardımcısı grup Kürt probleminin mümkün tahlilinde bir pürüz oluşturabilir mi
Türkiye nin şu an en değerli eksiklerinden bir tanesi istişare kültürünün AK Parti hükümeti tarafından ortadan kaldırılmasıdır Türkiye’nin artık her şeyi bilen ve her şeye karışan bir anlayıştan her şeyi tartışan istişare eden bir anlayışa geçmesi gerekiyor Doğrusu ülkeye çok şey kaybettirdi bu anlayış Bunu görmemiz lazım Cumhurbaşkanı yardımcıları yahut bakanları ortasında HDP nin olmaması ülke yönetilirken bir istişare kültürünün olmayacağı manasına da gelmiyor Esasen Millet İttifakı nın temel yaklaşımı da bunun üzerinden oluşuyor HDP ile istişare etmeden ki yüzde 12 13 oy alan bir partidir onlardan katkı almadan takviye almadan görüş istemeden bir idaresi devam ettirmenin ihtimali yoktur Siz oyunuzu verdiniz devirdik işiniz bitti anlayışı daha makus bir son getirir Millet İttifakı istişare eksenli gittiği için Yani 6 partinin genel lideri ve iki büyükşehir belediyesinin lideri var burada istişare etmeden iş yapamazsınız zati Bu istişareyi Kürtlerle de HDP ile de yapacaklardır
‘EKONOMİDE İTİMAT TESİS ETMEK ÖNEMLİDİR’
Kılıçdaroğlu nun kazandığı bir senaryoda iktisatla ilgili ne üzere gelişmeler yaşanır
Yatırımcının Türkiye yi tercih etmesinde büyük badireler yaşanıyor Biraz evvel söz ettiğim üzere Türkiye doğal kaynakları olmadığı için yatırım yapılabilir ülke pozisyonunu koruma etmesi gerekiyor Dışarıdan yatırımcının getirilmesi gerekiyor Güney komşularımızla Suriye yle Irak Kürdistan bölgesiyle İran la Ermenistan la ticareti süratle geliştirmemiz gerekiyor Avrupa Birliği üyesi ülkeler için de şu an en ucuz üretim merkeziyiz Gerek güç fiyatları gerekse iş gücü maliyeti açısından Türkiye şu an avantajlı bir pozisyondadır Buna karşın istenen yatırımı çekemiyor Tahminen de Millet İttifakı nın en değerli aracı budur bunu kullanacaktır Bunu hakikat yönettiği takdirde Türkiye çok kısa bir vakitte olmasa bile süreç içinde enflasyonun döviz kurlarının ihracatın istihdamın süratle düzeleceği bir duruma gelebilir Burada kıymetli olan dış yatırımcıya ve kredi kuruluşlarına o inancı verebilmektir Bu inancı tesis edebilmek için de 6 lı Masa aktörlerinin kendi içlerinde duruşları verdikleri bildirilerin da güçlü ve inandırıcı olması gerekiyor
Şu an yaşanan ekonomik krizin sarsıntı ve sel felaketlerinin sandığa yansıması nasıl olur
AK Parti nin en güç seçimidir bu Aslında ekonomik manada sorun yaşayan satın alma gücünün hayli düştüğü bir devirdeyken nüfusun yüzde 14 üne yakınının etkilendiği şimdi net olarak ortaya çıkmamış olsa bile büyük bir mali yıkıma neden olan ihracatta sanayi üretiminde ve istihdamda yüzde 10 luk hisseye sahip bir bölgenin sarsıntı üzere bir süreci yaşaması AK Parti ye olumsuz yansıyacaktır Bunu çok kısa bir müddette değiştirecek bir ekonomik modeli getirme üzere bir bahtları da yok AK Parti lokal seçimlerde Kürt oylarının ne kadar kıymete sahip olduğunu görmesine karşın siyaseten sağlıklı bir adım atamadı Bu saatten sonra bu türlü bir adım atma mümkünlüğü da yok aslında Ülkede ekonomik kriz çok derinken satın alma gücünün düştüğü yüksek enflasyon mevcutken Kürtlerin çok değerli bir kısmı Millet İttifakı nın adayını destekliyorken AK Parti için tahminen de en dertli seçim olacaktır Anketlere baktığımız vakit da AK Parti nin Meclis çoğunluğunu yakalaması imkânsız görünüyor Cumhurbaşkanlığı seçiminde de Kılıçdaroğlu nun önde olduğu görülüyor Bunların temel sebebi biraz evvel tabir ettiğim ekonomik sorun üzerine zelzele felaketinin yaşanması ve Kürt sıkıntısından uzaklaşmış olmalarıdır AK Parti için bu seçim bir noktada varlık yokluk problemine dönüşüyor
DİYARBAKIR TEK AKILLA YÖNETİLEMEZ
Diyarbakır da 84 sivil toplum kuruluşuyla Kent Muhafaza ve Dayanışma Platformu oluşturdunuz Bu platformun sarsıntı sürecinde yaptığı çalışmalarla ilgili resmi kanallardan yaşadığınız badireler oldu mu Belediyelere kayyım atanmamış olsaydı elinizin daha güçlü olacağına inanıyor muydunuz
Bizim platformu kurmamızın nedeni aslında Büyükşehir Belediyesi ne kayyım atandığı için Kent Konseyi nin kurulamamış olmasıdır Yani sivil aklın kentin bileşenlerinin kent hafızasını taşıyan yapıların kentin idaresinde bulunmamaları bizi bu prosedüre itti Yoksa olağanda seçimle gelen büyükşehir belediyelerinde kent kurulu kurularak bu zahmet ortadan kaldırılıyordu Zelzeleyle birlikte çabucak bir ortaya gelerek bir kriz masası oluşturduk Kentin kendi kendine ayağa kalkmasını sağlayacak dayanak yıkıntılara müdahaleden tutun barınma ve aşına kadar sağlandı İkinci günden sonra başta Adıyaman olmak üzere zelzeleden etkilenen etraf vilayet ve ilçelerimize yardım götürdük hala yardım etmeye devam ediyoruz Adıyaman ın endüstrisinin olağanlaşmasını sağlayacak ikili çalışmaları da kendileriyle yürüteceğiz Alışılmış ki lokal idarelerin dayanağı elimizi daha da güçlendirirdi Kenti yöneten kentin temel gelirlerine sahip hepimizin vergilerinin gittiği yer belediyelerdir Belediyeler bütçesi güçlü kuruluşlardır Doğrusu belediyelerden istediğimiz takviyesi bulamadık Lakin sarsıntı sürecinde valilik ve AFAD ile koordineli çalıştık Zira nitekim birinci müdahaleleri bizler yaptık AFAD a ihtiyaç duymadan iş makinelerini hem Diyarbakır daki hem de etraf vilayetlerdeki yıkıntılara gönderdik Barınma ve aş gereksinimlerini da AFAD ve valilikle birlikte bir hafta boyunca biz düzenledik Ancak zelzele sonrasında sivil toplumu katmadıkları bir süreç izlemeye başladılar Bu gerçek değil En son ikazlarımıza karşın Seyrantepe de Dicle Irmağı kenarına yaptıkları çadır kent için bir sürü masraf yapıldıktan sonra iptal edildi İstişaresiz yapıldığı için bu cins problemler ortaya çıkıyor Bölgede yapılacak konutlarla ilgili de istişare yapılması kaidedir Bu kentin iş insanı mühendisi çalışanı belediyelerin ve valiliğin bütçesini karşılıyor Kurumların görüşü alınmadan kurumlarla istişare edilmeden yapılmamalıdır bunlar Biz bu kentte yaşıyoruz Yıllardır bu kentin ekonomik hafızası bizde bu kentin toplumsal hafızaları bizleriz Kısa müddetliğine misyona gelen yönetimciler tek başlarına istişare etmeden müracaattan gerçek sonuca ulaşamazlar Diyarbakır hiçbir biçimde tek akılla yönetilecek küçüklükte bir kent değildir
Kılıçdaroğlu ve CHP heyeti de Kent Müdafaa ve Dayanışma Platformu nu ziyarete geldi Bu görüşmede seçimlere dair bir husus gündem oldu mu Veyahut Kılıçdaroğlu ndan seçimlere yönelik bir ziyareti bekliyor musunuz
Sağ olsunlar hem Kemal beyefendi hem Pervin Buldan Dayanışma Platformu nu ziyaret ettiler Her ikisine de çalışmalarımız hakkında bilgi verdik Ne yapabiliriz diye sordular Her ikisine de teşekkür edip mümkünse yardımları Adıyaman a Maraş a Pazarcık a Elbistan a kaydırmalarını bilhassa rica ettik Biz Diyarbakır da yaralarımızı sarıyoruz lakin öbür kentlere süratle dayanak vermelisiniz dedik Yani büsbütün bir geçmiş olsun ziyaretiydi
‘BANKALAR DERT YARATIYOR’
Geçtiğimiz günlerde Türkiye Bankalar Birliği nin işletmeler için almış olduğu borç ertelenmesi kararına uyulmadığını belirtmiştiniz Bu mevzuda bir gelişme yaşandı mı
Depremden etkilenen vilayetler için düzenlenen dayanaklarda maalesef istenilen bir prosedür oluşturulamıyor En son 6 vilayet daha afet bölgesi ilan edildi Bunda bir kahır yok ek edilsin lakin her ilin sarsıntıdan etkilenme boyutu farklıdır Bu nedenle her ile farklı uygulamalar farklı takviyeler farklı teşvikler belirlenmelidir Maalesef toptancı bir bakış açısı bir yaklaşım var Bu da ister istemez kimi uygulamalarda sorunların oluşmasına neden oluyor Mesela KGF kredileri bölgeye istenilen oranda yansıtılmadı Bankalar Birliği 11 vilayette işyeri oturulmaz halde olduğunu belirleyen işletmeler için erteleme önerisi getirdi Diyarbakır da bu durumda yaklaşık 9 bin işletme var Zelzeleden etkilenen işletme sahiplerine bu ertelemeyi ve takviyesi vermek zorundasınız Maalesef geçmişte olduğu üzere bölgedeki bankalar alınan kararlara karşın uygulamada kasvet yaratıyorlar Daima yaşadığımız bir durum bu Mağduriyet yaşamış üyelerimize hâlâ bir dönüş olmadı Bu durumu maliye bakanına da BDDK ya da ilettik ve alınan kararların uygulanmasını talep ettik