Ekonomi Dünyası: Ne Temmuz ayıydı… Hepimiz yoksullaştık

‘FATURAYI BİZ ÖDÜYORUZ BU YÜKÜ TAŞIYACAK MECALİMİZ KALMADI’

Vergi yükünü tekrar halka yüklediler KDV oranı yüzde 18’den 20’ye çıktı tüketici kredisi vergisi yüzde 10’dan 15 Motorlu taşıtlar vergisini hiçbir yerde görülmemiş biçimde ikinci defa alacaklar

Emekçiler ve meslek örgütleri toplandı Krizin faturasını işçiler ödüyor bu yükü taşıyacak mecalimiz kalmadı dediler Temel tüketim mallarına yapılan artırımlar çabucak geri alınsın temel fiyatlar yoksulluk hududunun üzerine çıkartılsın Gelir uçurumu büyüdükçe büyüyor nüfusun yüzde 1’i ulusal servetin yüzde 54’ünü elinde tutuyor diye açıklama yaptılar Natürel seslerini duyuramadılar

ÖTV GELİRLERİ YÜZDE 96 ARTTI TABAN FİYAT 60 DOLAR ERİDİ

Krizin yükünün ücretlilerin üzerinde olduğunu tek bir sayıyla açıklayalım Akaryakıttan sigaraya içeceklerden güçlü tüketim mallarına kadar milyonlarca tüketicinin her alışverişte ödediği dolaylı vergi Özel Tüketim Vergisi ÖTV gelirleri birinci altı ayda yüzde 96 arttı

Dolardaki artışla minimum fiyat eridi Haziran’daki artışla 482 dolardı artık 422 dolar 60 dolar dolar buharlaştı

TÜRK İŞ Açlık hududu Temmuz’da 11 bin 658 lira yoksulluk sonu ise 37 bin 974 lira oldu dedi Taban fiyat açlık hududunun altında kaldı

Emekli maaşlarını varın siz düşünün Yaklaşık 9 milyon emekli 7 bin 500 lira maaş alıyor

2000 öncesi emeklilerin tamamı 2000 2008 ortası emekli olanların yüzde 80’i açlık hududunun ve minimum fiyatın altında maaş alıyor

KREDİ KARTI HARCAMALARI TEMMUZ DA PATLADI

Dar gelirli kredi kartları ve tüketici kredileriyle geçinmeye çalışıyor Kart harcamaları Temmuz ayında patladı Haziran da 785 milyar lira iken Temmuz da 839 milyar liraya çıktı Tüketicilerin kredi ve kart borcu 2 24 trilyon liraya 839 milyar lirası kart borcu çıktı Yılbaşından beri kredi borcu 322 kart borcu 364 milyar lira arttı

Diğer yandan kredili mevduata uygulanan faiz ve kredi kartı gecikme faizi artırıldı Kartla taksitli harcamalara yeni kısıtlamalar getirildi

Adliyelerde icra takibindeki kişi sayısı 3 8 milyona çıktı

51 6 MİLYON KİŞİ AÇLIK SONUNUN ALTINDA DAYANAK ALAN AİLE SAYISI 3 6 MİLYONA ÇIKTI

Yoksulluğun arttığının bir öteki delili Aile Takviyesi Programı’ndan yardım alanların sayısı Haziran’da 3 5 milyona Temmuz’da 3 6 milyona çıktı Bu sayı geçen yıl Haziran’da 2 5 milyondu Elektrik faturasını toplumsal yardımla ödeyebilen hane sayısı 4 1 milyon bakılamadığından ailesinin yanından alınma riski olan çocuk sayısı 168 bine çıktı

CHP Yoksulluk Dayanışma Ofisi raporuna nazaran ülkede 32 milyon kişi yoksulluk 51 6 milyon kişi ise açlık hududunun altında yaşıyor 14 8 milyon kişi kâfi besin tüketemiyor çocukların yüzde 42’si güzel beslenemiyor

Devlet bu kaynak zahmetinde 6 aylık bütçe açığı 438 milyar lira oldu parayı dini hizmetlere akıtıyor Birinci 6 ayda dini hizmetlere ve dini eğitime 19 2 milyar lira harcandı

Köprüleri ve otoyolları inşa eden araç geçse geçmese de devletten garanti para alan yandaş müteahhitlere ise yapılan ödemeler yüzde 17 arttı toplam 23 8 milyar lira ödendi

Tüm bu yoklukta yoksullukta Borsa İstanbul daki yatırımcıların keyfi yerindeydi BİST100 endeksi Temmuz da yüzde 25 prim yaptı Bir ayda Emek Elektrik yüzde 221 Oyak Yatırım yüzde 214 Edip Gayrimenkul yüzde 212 üzere spekülatif karlar getirdi

İşte Evvelki yıllarda birden fazla kişinin tatilde olduğu iktisadın rölantide çalıştığı yaz bolluğundan ötürü fiyatların indiği döviz girişlerinden ötürü dolar ve Euro fiyatının sakinleştiği Temmuz ayının bu yıla yansıyan yürekler acısı özeti

DÜNYANIN GÜNDEMİ DE DENETİMDEN ÇIKAN GELİR ADALETSİZLİĞİ

Dünyanın yakıcı gündemi denetimden çıkan global eşitsizlik

Zengin ve yoksul ortasındaki uçurum iklim değişikliği riskini artırırken yoksulluğu da kalıcı hale getiriyor

Bu cümle dünyanın 200’den fazla önde gelen ekonomistinden oluşan bir kümenin dünyanın zenginleri ve yoksulları ortasındaki genişleyen uçurumun üstesinden gelinmesi hakkında Birleşmiş Milletler ve Dünya Bankası’na yazdığı açık mektuptan bir alıntı

DÜNYANIN EN UYGUN EKONOMİSTLERİ ‘HAREKETE GEÇİN’ DEDİ

Evet dünyanın en âlâ ekonomistleri denetimden çıkmış global eşitsizlik konusunda harekete geçme davetinde bulundu

67 ülkeden 200’den fazla ekonomistin imzasıyla Temmuz ortasında BM Genel Sekreteri António Guterres ve Dünya Bankası Lideri Ajay Banga’ya gönderilen mektupta iki kurumu İkinci Dünya Savaşından bu yana global eşitsizlikteki en keskin artışı bilakis çevirmek için daha fazlasını yapmaya çağırdılar

İmzacılar ortasında eski BM Genel Sekreteri Ban Ki moon Yeni Zelanda’nın Eski Başbakanı Helen Clark ve ekonomistler Jayati Ghosh Joseph Stiglitz ve Thomas Piketty yer alıyor

ÇEYREK ASIRDIR BİRİNCİ DEFA GLOBAL YOKSULLUK VE ÇOK ZENGİNLİK TIPKI ANDA ARTTI

Mektupta çeyrek asırdır birinci sefer global yoksulluk ve çok zenginliğin tıpkı anda arttığı artan eşitsizliğin büyük ölçüde göz gerisi edildiği vurgulanarak gelir ve servet uçurumlarını daraltmak için daha tezli maksatlar talep ediliyor

Küresel nüfusun en güçlü yüzde 10’luk kısmı şu anda global gelirin yüzde 52’sini alırken nüfusun en fakir yarısı bunun yüzde 8 5’ini kazanıyor Milyarderlerin sayısı son on yılda iki katına çıkarken milyarlarca insan yüksek ve artan besin fiyatlarının ve açlığın fecî zorluklarıyla karşı karşıya 2019 ile 2020 ortasında global eşitsizlik 2 Dünya Savaşı’ndan bu yana hiç olmadığı kadar süratli büyüdü deniliyor

UNDP EN FAKİR YÜZDE 10 PANDEMİ ÖNCESİ GELİRİNE ULAŞAMADI

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı UNDP da Temmuz ayında fakirleşme konusunda iki başka rapor yayımladı Raporlarda dünyamızın yaşamakta olduğu çoklu krizin en fakir beşerler üzerindeki yıkıcı tesirini gözler önüne seriliyor

UNDP’nin Hareketsizliğin İnsani Maliyeti Yoksulluk Toplumsal Müdafaa ve Borç Servisi 2020 2023 başlıklı yeni siyaset özetine nazaran günde 3 65 doların altında yaşayan insan sayısıyla ölçülen yoksulluk oranları 2020 23 ortasındaki üç yıllık devirde arttı ve 165 milyon kişi daha yoksulluğa sürüklendi Daha berbatı de kapıda

Dünya nüfusunun en fakir yüzde 10’luk kısmı 2023 yılına kadar pandemi öncesi gerçek kişi başı gelirini geri kazanamayan tek küme olacak ve İnsani Gelişme Endeksi’nde de şok edici bir düşüş yaşanacak

165 MİLYON FAKİRİ AZALTMANIN YILLIK MALİYETİ GLOBAL GSYİH NIN yüzde 0 009 U

UNDP’ye nazaran 2022 yılında 25 gelişmekte olan iktisat kamu gelirlerinin yüzde 20’sinden fazlasını toplam dış borç ödemesine harcadı Bu 2000’den bu yana en yükseği

Ortalama bir düşük gelirli ülke faiz ödemelerine toplumsal yardıma nazaran yaklaşık 2 3 kat daha fazla harcıyor UNDP’nin çalışmasına nazaran bu 165 milyon fakiri azaltmanın yıllık maliyeti 14 24 milyar dolar diğer bir deyişle global GSYİH’nın yüzde 0 009’u

110 ÜLKEDEKİ 6 1 MİLYAR BEŞERDEN 1 1 MİLYARI AKUT ÇOK BOYUTLU YOKSULLUK İÇİNDE

UNDP’nin 11 Temmuz tarihli 2023 Global Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi Global Yoksulluğu Ortadan Kaldırmak Yüksek Tesirli Hareket İçin Veriler başlıklı raporuna nazaran ise dünyada 110 ülkedeki 6 1 milyar beşerden 1 1 milyarı akut çok boyutlu yoksulluk içinde yaşıyor Bunun 534 milyonu Sahra altı Afrika’da ve 389 milyonu Güney Asya’da Yani her altı fakirden beşine bu bölgeler konut sahipliği yapıyor

Tüm fakir insanların yaklaşık üçte ikisi 730 milyon orta gelirli ülkelerde yaşarken yüzde 35’i ankete katılan nüfusun yalnızca yüzde 10’unu oluşturan düşük gelirli ülkelerde yaşıyor Açık farkla en makûs etkilenenler ise fakirlerin şaşırtan bir biçimde yarısı olan 566 milyon 18 yaşın altındaki çocuklardan oluşan genç kuşak Çocukların yüzde 27 7’si ve yetişkinlerin yüzde 13 4’ü fakir

FITCH ABD NİN NOTUNU DÜŞÜRDÜ EKONOMİK VE FİNANSAL GERİLEMEDE KİLOMETRE TAŞI

Küresel iktisatta bir diğer değerli gelişme 1 Ağustos Salı günü kredi derecelendirme kuruluşu Fitch tarafından ABD’nin uzun vadeli kredi notunun düşürülmesi oldu

Fitch’in artan açıklar ve siyasi kutuplaşmayla ilgili kaygılar nedeniyle kredi notunu AAA’dan AA ‘ya düşürmesi ülke ve mali sıhhati için uzun vadeli sıkıntılara işaret ediyor Not indirimi kimi uzmanlar tarafından ABD’nin tarihi ekonomik ve finansal gerilemesinde değerli bir kilometre taşı olarak değerlendirildi

Bu not indirimi ABD’nin sonu gelmeyen savaşları finanse etmek için denetimden çıkmış askeri harcamalarına eşlik eden bir dizi banka ve şirket kurtarma paketinin ülkenin kamu borcunda yarattığı büyük artışı yansıtıyor

Fitch ABD’nin yaşlanan nüfus nedeniyle artan toplumsal güvenlik ve sıhhat harcamalarının yarattığı maliyetlerle ilgili orta vadeli sıkıntıların üstesinden gelmede hudutlu ilerleme kaydettiğini vurgulayarak toplumsal harcamaları kısma teklifinde bulundu

GEÇEN HAFTA NELER OLDU BU HAFTA NE OLACAK

Bir diğer olumsuz gelişme Cuma günkü istihdam bilgileri oldu Temmuz ayında ABD’de 187 bin yeni iş yaratıldığı açıklandı Beklenti 200 bindi Faiz artırımlarının emek talebini düşürmesine ve FED’in beklentileri dahilinde işgücü piyasasının soğumasına dair yorumlar üzerine başlangıçta Wall Street’te pay senedi fiyatları yükseldi

Ancak Apple’ın beklentilerden makûs bilançosu endeksleri aşağı çekti Apple ın ikinci çeyrekte cirosu yüzde 1 düştü iPhone satışları geriledi Endeksler hafta boyunca Fitch’in ABD’nin kredi notunu düşürmesi nedeniyle genel olarak düşüşteydi

Haftalık olarak Dow Jones yüzde 1 1 S P 500 yüzde 2 3 ve Nasdaq yüzde 2 8 düşüş gösterdi Avrupa borsaları da inişteydi kıtadaki 600 pay senedinin ortalaması STOXX 600 endeksi yüzde 2 4 Alman DAX endeksi yüzde yüzde 3 1 geriledi

Petrol fiyatları altı haftadır arka arda yükselişte Suudi Arabistan günde bir milyon varil ve Rusya nın günde 300 bin varil Eylül ayında üretim kısıntısına gideceklerini açıklamasıyla Batı Teksas petrolünün varili 82 Brent petrolün varili 86 doların üzerine çıktı Çin’in cansız ekonomik toparlanması fiyatların daha fazla yükselmesini baskı altında tutuyor

Bu hafta ABD’de bilanço periyodu sürecek tüm dikkatler Perşembe günü açıklanacak ABD enflasyon datalarında olacak Çin’in enflasyon ve dış ticaret bilgileri ile İngiltere’nin GSYİH büyüme sayıları izlenecek