PSK Genel Başkanı Bayram Bozyel: Türkiye önemli bir değişimin eşiğinde

Aslında daha Sincan Escort evvel örneğin 2019 lokal seçimlerinde tekrar Kürt partileriyle ittifak kurulmuştu Genel seçimlerde de DDKD Azadî Hareketi ve KKP partilerine kontenjan verilmişti Bugüne kadar HDP nin ve DBP nin öncülük ettiği Etlik Escort ittifaklara dâhil olmayan PSK Kürdistan Sosyalist Partisi bu seçimde Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı nın kıymetli bileşenlerinden biri

PSK Genel Lideri Bayram Bozyel ile Kürt ittifakını seçimleri Türkiye nin demokratikleşmesini konuştuk

Türkiye deki tüm bölümlerin büyük değer atfettiği bir seçim sürecinden geçiyoruz Siz bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz

Türkiye nin kıymetli bir değişimin eşiğinde olduğunu düşünüyorum Kürt halkı ve Kürdistan da bir bütün olarak değerli bir eşikten geçmektedir Bu süreç hem riskleri hem de fırsatları barındırıyor Riskleri biliyoruz dört bir yandan hücumlar var Fırsatlar da bütün dünyanın Kürt sıkıntısı çözülmeden bölge ülkelerine ve Ortadoğu ya barışın istikrarın gelmeyeceğinin farkında olmasıdır Kürt sorununun eşitlik temelinde adil tahlili bütün yüküyle kendisini dayatmaktadır Kısa ve orta vadede Kürt sıkıntısının tahlilinin hem Türkiye de hem Ortadoğu da bütün aktörlerin başat gündemi olacağını düşünüyorum Böylece önümüzde değerli fırsatların olduğunu öngörüyorum Bunu görerek Kürt siyasi aktörlerinin şimdiden tavır alması ulusal bir perspektif geliştirmeleri ve bunun etrafında Kürt halkının gücünü ortaya çıkarmaları gerekir Biz PSK olarak bunun için yapan rol almaya hazırız

‘İTTİFAKLAR BİRBİRİNİ TAMAMLAYAN DİNAMİKLERDİR’

HDP 14 Mayıs seçimlerinde iki ittifakın içerisinde yer alıyor Emek ve Özgürlük İttifakı ile Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı Siz de PSK Genel Lideri olarak Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı içerisindesiniz Bu iki ittifaka ve bunların nasıl işleyeceğine dair neler söylersiniz

HDP nin yürüttüğü seçim ittifaklarının Kürt ayağıyla ilgiliyiz biz 03 04 2023 tarihinde de Kürt partileri olarak bir ortaya gelip bir deklarasyon yayınladık Bu deklarasyonda Kürt probleminin tahliliyle Türkiye nin demokratikleşmesiyle ilgili taleplerimiz çok net yer alıyor Bugün Türkiye de yaşanan çoklu krizlerin temel nedeni Kürt sorununda izlenen inkâr ve çatışma siyasetidir Kürt sorununun çözümsüzlüğü bir zincirleme tesirle farklı ve yeni krizlere yol açmaktadır Hasebiyle biz Kürt sıkıntısının tahliline dair her uğraşımızla teşebbüsümüzle duruşumuzla aslında Türkiye nin demokratikleşmesine katkıda bulunmuş oluyoruz Biz PSK olarak da Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı olarak da Kürt problemi çözülmeden Türkiye ye sağlıklı bir demokrasinin gelemeyeceğini düşünüyoruz Türkiye de de demokrasi inşa edilmeden Kürt sıkıntısı sağlıklı bir tabanda tartışılamaz Yani ikisi ortasında çok yakın bir bağlantı var tavuk yumurta konusu gibi Bu iki mevzu birbirini besliyor tetikliyor büyütüyor O nedenle biz Kürt siyasi aktörleri olarak Kürt tarafının seçimlere ve bilhassa seçim sonrası sürece bir blok halinde derli toplu bir programla dâhil olması halinde bu sürecin hem Kürtlerin hem de demokrasinin lehine ilerleyeceğini düşünüyoruz Tabi bunun bir ayağı da Türkiye demokrasi güçleridir Onun da farkındayız Kürt halkının taleplerine olumlu bakanlar ve değişim ihtiyacının şuurunda olanlar var Elbette her hususta bu yapılarla emsal düşünmüyoruz Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı nı oluşturan partiler de farklı görüşlere sahip Türkiye deki sol sosyalist görüşlü partiler de farklı görüşlere sahip Biz burada tekçi bir model oluşturmuyoruz biz burada bir ittifaktan kelam ediyoruz Esasen ittifak farklı yapıların özgünlüklerini koruyarak bir ortaya gelmesi demektir Bence bir sorun olacak üzere görünmüyor Kürt tarafı bu hususta nettir Ortaya koyduğumuz deklarasyon Kürt halkının talepleri konusunda kıymetli bir perspektif çiziyor Bunun Türkiye demokrasi uğraşı ile olan bağın de altını çiziyoruz Kürt probleminde atılacak her adım Türkiye de demokrasinin kurumsallaşmasını kolaylaştıracaktır Münasebetiyle bizim bu ittifakla yürüteceğimiz gayret Türkiye nin demokratikleşmesine hizmet edecektir Yani bu iki ittifak birbirinin zıddı dinamikler değil birbirini tamamlayan dinamiklerdir

‘TÜRKİYE’DEKİ MESELELERE BİGANE DEĞİLİZ’

Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı sırf bölgesel bir ittifak mıdır Türkiye nin batı vilayetlerinde yaşayan Kürtlere ve öteki halklara yönelik çalışmalar da olacak mı

Adından da anlaşılacağı üzere Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı esasen Kürdistan daki siyasal aktörlerin oluşturduğu bir ittifaktır Kürdistan da yaşayan Kürtlerin ve başka halkların taleplerini programlaştıran bir iş birliği bir seçim ittifakıdır Türkiye de Kürt sıkıntısı ile öbür meseleleri birbirinden ayırt etmek mümkün değildir Bütün problemler iç içedir ve birbirlerini tetiklemektedirler Biz Kürdistan halkının taleplerini net bir programla ortaya koyarken tıpkı vakitte Türkiye deki başka meselelere ait de makul çerçevelerde tahlil öneriyoruz Mesela deklarasyonumuzda mevcut tekçi üniter yapının ekonomik toplumsal kültürel manalarda toplumsal gelişmenin önünü engellediğini belirtiyoruz Bu nedenle sistemin adem i merkeziyetçi üslupta yine yapılandırılması gerektiğini yerel bölgesel özerklik sisteminin oluşturulmasını lisana getiriyoruz Sırf Kürdistan bölgesi için değil Türkiye nin tamamı için adem i merkeziyetçi bir idare plânlaması yapılması gerektiğini söylüyoruz Türkiye nin yeni bir anayasaya muhtaçlık duyduğunu lokal idareler unsuru başta olmak üzere Avrupa Birliği üyeliği sürecinde üzerine şerh konulan unsurlardan o şerhlerin kaldırılması gerektiğini söylüyoruz Memleketler arası hukukun üniversal unsurlarına uygun bir siyaset üslubunun hayata geçirilmesi gerektiğini de söylüyoruz Yani biz Türkiye deki problemlere bigane değiliz onlara gözümüzü kapamıyoruz Kürt problemiyle Türkiye deki sıkıntıların yakın bağının farkındayız ve buna ait de perspektif sunuyoruz tekliflerde bulunuyoruz Kürt nüfusunun neredeyse yarısının Kürdistan dışında Türkiye vilayetlerinde yaşadığını biliyoruz Oradaki Kürtlerin sıkıntıları bizim de problemimizdir Türkiye de yaşayan Kürtlerin demokrasi uğraşına omuz vermesini desteklemesini bu değişimin dönüşümün içerisinde etkin yer almalarını bekliyoruz Demokrasi çabasına kararlılıkla katılmalarını Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı olarak yürüttüğümüz uğraşa eşgüdümlü bir biçimde katkı sunmalarını istiyoruz Bunun için de oylarını Yeşil Sol Parti ye vermeleri davetinde bulunuyoruz

‘TALEPLERİMİZİ PARLAMENTODA MÜZAKERE ETMEK İSTİYORUZ’

Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı nın kendini ilan ettiği toplantıda bir deklarasyon okundu Anadilde eğitimden statü talebine kadar birçok bahiste ortak çaba etme kararı beyan edildi Bu taleplerin gerçekleşmesi için nasıl bir gayret yürütüleceğini öngörüyorsunuz

Deklarasyonda Kürt halkının tümünün üzerinde uzlaştığı taleplerden kelam ediyoruz Kürt lisanının ilkokuldan üniversiteye kadar eğitim lisanı olması Türkçe nin yanında ikinci resmi lisan olarak kabul edilmesi Kürt kimliğinin anayasada garanti altında alınması Kürtlerin kendi kimlikleriyle özgürce örgütlenebilmeleri yerleşim yerlerinin Kürtçe isimlerinin iade edilmesi çoğulcu demokratik adem i merkeziyetçi bir anayasanın yapılması Biz iki şeyi gözetiyoruz birincisi seçim vesilesiyle bu taleplerin gündemleşmesi ve toplumsallaşmasıdır Kamuoyunun ilgili odakların gündemine girmesini ve bu taleplerin daha çok tartışılır hale gelmesini önemsiyoruz Televizyon kanallarında miting alanlarında yapılan görüşmelerde lisana getirilmesi gerekmektedir İkincisi seçim sonrası süreçtir ki temel süreç o vakit başlayacaktır oluşacak yeni parlamentoda bu taleplerin yasal anayasal düzlemde karşılık bulması için gayret etmektedir Kimin iktidar kimin muhalefet olmasından bağımsız olarak ilgili tüm aktörlerle ağır bir etkileşim ve diyaloğa girmek gerekecektir Seçim sonrasında sistem değişikliği de parlamentoda kesinlikle gündeme gelecektir Sistem değişikliği de anayasal değişiklikten bağımsız değildir Bu hususlar Kürt sorunu konuşulmadan tartışılacak mevzular değildir Bizim beklentimiz Kürtlerin seçim sonrasında bir blok olarak belirlediğimiz prensipler çerçevesinde bu sürece katılıp taleplerimizi parlamentoya ve müzakere masasına taşımasıdır

Bu ittifakın Ulusal Kongre ye yahut gibisi bir oluşuma dönüştürülmesiyle ilgili bir planlamanız var mı

Deklerasyonumuzda oluşturulan Kürt ittifakının uzun erimli bir iş birliği için de değerli bir temel olabileceğini lisana getirdik Bunun nasıl olacağını seçim sonrası iklimin netleşmesine bağlı olarak ve Kürt sıkıntısının o devirde nasıl gündeme taşınacağına bağlı olarak ortaya çıkacak bir husustur bu Şimdiden bu ayrıntıları konuşmuş değiliz Bu birlikteliği kalıcı hale getirmek seçim sonrasında gündeme gelecek bir mevzudur

‘TÜRKİYE’DE MEVCUT DURUMUN DEĞİŞMESİ GEREKİYOR’

2019 mahallî seçimlerinde oluşan Kürdi İttifak ta PSK olarak yer almadınız Bugün sizin için değişen ne oldu

O günden bugüne birlik gereksinimi kendisini daha çok dayattı Kürt halkı üzerindeki baskılar ataklar krizler derinleşti Bu süreçte bir ortada olma gereksinimi kendisini daha çok dayattı Münasebetiyle şartlar ve mevcut konjonktür dört yıl öncesinden farklı olarak bu sıkıntıya daha etkin katılmamızı bize gösterdi Biz de bu sürecin gerekliliğini ve Kürt halkının muhtaçlıklarını dikkate alarak bu çalışmaya girdik yer aldık Şunun da altını çizmek istiyorum esasen PSK olarak biz iki yıldır öteki Kürt partilerle bu taraflı bir çalışmanın içindeydik Hatta acil talepler manzumesi diyebileceğimiz bir inisiyatif başlattık PAK ve TEVGER ile birlikteydik Bizim emelimiz bugünleri gözeterek Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakı nın belirttiği talepler için bütün Kürt etraflarını bir ortaya getirmekti Bu proje istediğimiz üzere sonuçlanmadı Bu seçim ittifakı o günlerde yaptığımız çalışmaların somutlaşması için de bir vesile oldu

Geçtiğimiz günlerde verdiğiniz bir röportajda cumhurbaşkanlığı seçimi için parti olarak büyük ihtimalle Kılıçdaroğlu nu destekleyeceğinizi söylemiştiniz PSK tercihini net bir biçimde belirledi mi

PSK nin cumhurbaşkanlığı seçiminde tercihi değişimden normalleşmeden ve demokrasiden yana olacaktır Bundan kastımız cumhurbaşkanlığı seçimindeki çıtamız beklentimiz Kürt sorununun tahlili değildir Zira bu türlü bir aktör yok bu türlü bir blok yok bugünden yarına bu türlü bir beklentimiz yok mevcut cumhurbaşkanı adaylarından Ancak bu keyfi idareye son verecek sürecin olağanlaşmasına katkıda bulunacak bu öngörülere sahip tarafları destekleyebiliriz Bu büyük bir ihtimalle Kılıçdaroğlu dur demiştik Siyasetimiz bu tarafta lakin şimdi isimlendirmeyi netleştirmiş değiliz Önümüzdeki günlerde bu mevzuyu kamuoyuna paylaşacağız Lakin mevcut sistemin gitmesinden yanayız kesinlikle bir olağanlaşma sürecine girmemiz gerekiyor Türkiye deki mevcut durumun değişmesi gerekmektedir Bu değişimin Kürtler açısından rahat nefes alınacak bir ortam yaratacağını düşünüyorum O nedenle tercihimizi bu formda ortaya koyuyoruz Yoksa ülkü bir aktör ya da cumhurbaşkanı adayı olduğu için değil

‘KILIÇDAROĞLU’NUN YAKLAŞIMINI OLUMLU BULUYORUM’

Çözüm sürecinde Abdullah Öcalan la ve PKK ile görüşmeler yapıldı Nihayetinde Dolmabahçe Mutabakatı açıklandı ve tahlil süreci sona erdirildi Kılıçdaroğlu ise tahlilin adresini sadece Meclis olarak gösteriyor Sizce sadece Meclis baz alınarak Kürt sorunu ve PKK ile yürütülen düşük yoğunluklu savaş sona erdirilebilir mi

Bu sorunun tahlile kavuşacağı son yer parlamentodur Muhtemel her görüşmenin somuta dönüştürüleceği yerdir parlamento Yasal ve anayasal düzenlemeler gerekmektedir Bu nedenle ben Kılıçdaroğlu nun yaklaşımını olumlu buluyorum Kürt sorununun tahlili Kürt halkının taleplerinin anayasada yer alması ve tanınır hale gelmesi parlamentoda çözülecek hususlardır Ancak bu sorunun yan boyutları da var silahların susturulması PKK hareketinin bu sürece ikna edilmesi üzere yan aktörler var Elbette bu türlü bir irade konulduğu vakit bu sürecin bir kesimi olarak diğer görüşmeler olabilir Bu son derece doğaldır Bunun gereklerini yerine getirmek gerekir Değerli olan Türkiye de iktidara gelecek her kimse Kürt sorununun tahliline ait net bir iradeyi ortaya koymasıdır Bu irade beyanından sonra öteki mevzular süreç içerisinde ayrıntılandırılacak ve programlanacak mevzulardır