ABD merkezli niyet kuruluşu Freedom House 14 Mayıs seçimlerinden evvel dijital ortamda Türkiye deki seçim Çankaya Escort sürecine ne üzere müdahaleler olabileceğini mercek altına aldı
Freedom House Dijital Çağda Seçim İzleme başlıklı pilot araştırma projesi kapsamında ortalarında Türkiye nin de yer aldığı 14 ülkedeki yaklaşan seçimleri inceledi Keçiören Escort Fikir kuruluşu proje için ülkelerdeki siyasi haklar ve internet özgürlüklerini göz önünde bulunduran bir Seçim Kırılganlığı Endeksi hazırladı
Endeks niyet kuruluşunun her yıl yayınladığı Dünyadaki Özgürlükler ve İnternetteki Özgürlükler raporlarına Etimesgut Escort bilgilere ve tahlillere dayanıyor
Seçim Kırılganlığı Endeksi incelediği ülkelerde seçim öncesi çevrimiçi ortamda tesir operasyonları internete erişimin engellenmesi ve toplumsal medyada farklı kümeler ortası tansiyonlar üzere yaşanabilecek problemleri tanımlıyor
Dijital alan insan hakları ile seçim sistemi ve siyasi iştirak olmak üzere üç kategoriye sahip endeks her ülkeyi 25 gösterge üzerinden 0 ve 4 ortası puanlandırıyor Puanlamada en fazla 100 puan alınabilirken bu skor seçim kırılganlığının en az olduğunu gösteriyor 0 puan ise seçim kırılganlığının en fazla olduğunu gösteriyor
VOA Türkçe nin haberine göre Freedom House bu endekste 14 Mayıs taki seçimler için Türkiye ye 33 puan verdi
Freedom House bu ay yayınladığı 2023 Dünyadaki Özgürlükler raporunda 32 puan ile Türkiye yi Özgür Olmayan Ülke kategorisinde değerlendirmişti Birebir formda 2022 yılındaki İnternetteki Özgürlükler raporunda da Türkiye Özgür Olmayan Ülke kategorisinde yer almıştı
Freedom House proje için Türkiye yi incelediği tahlilde 14 Mayıs seçimlerinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AK Parti için kıymetli zorluk yaratabileceği yorumunu yaptı
OLAĞANÜSTÜ HAL
Analizde 6 Şubat Maraş sarsıntılarına değinen Freedom House sarsıntıdan etkilenen 10 vilayette ilan edilen 3 aylık İnanılmaz Hal in OHAL hükümete temel hakları kısıtlayabilecek yetkiler verdiğini belirtti
Bölgedeki yetkililerin çevrimiçi ve kamusal alanda kampanya malzemelerini ve mitingleri engelleyebileceğine ve muhalefet partilerinin siyasi faaliyetlerinin kısıtlanabileceğine dikkat çekildi
Analizde ayrıyeten zelzeleden sonra görünüşte dezenformasyonun yayılmasını durdurmak için Twitter a 12 saat boyunca erişimin engellendiği ve Ekşi Sözlük e erişim yasağı getirildiği hatırlatıldı
Freedom House 2002 den beri iktidarda olan AK Parti nin son 10 yılında seçim maddelerinin değiştirildiğini yargı bağımsızlığına müdahale edildiğini ve muhalefeti susturmak için sert adımlar atıldığını belirtti
Analizde İlk vakitlerinde kimi özgürleştirici ıslahatları hayata geçirdikten sonra AKP hükümeti 2016 dan bu yana muhaliflere karşı geniş kapsamlı bir baskı uyguladı 2017 deki anayasal değişiklikler Türkiye yi parlamenter sistemden başbakanın olmadığı ve cumhurbaşkanının meclisin yorumu ya da onayı olmadan hükümeti atadığı bir muhteşem başkanlık sistemine dönüştürdü tabirleri kullanıldı
Freedom House tahlilinde Millet İttifakı’nın iktidara gelmesi halinde Erdoğan ın siyasetlerinden sert bir kopuş vadettiğini belirtirken halkın ekonomik krize ve sarsıntı sonrasında yetersiz görülen devlet yardımına reaksiyonuyla muhalefet partilerinin güçlenebileceği ve Erdoğan ın tekrar seçilme talihinin önemli bir halde baltalanabileceği yorumunda bulundu
Öte yandan tahlilde muhalefet ittifakındaki uyuşmazlıkların Erdoğan ı devirme eforlarına ziyan verebileceği görüşü ortaya kondu
Ayrıca seçim maddelerindeki değişikliklerin küçük partileri dezavantajlı pozisyonda bırakabileceği tespiti lisana getirildi
DİJİTAL ORTAMDA MÜDAHALE
Freedom House tahlilde Türkiye deki seçimlerden evvel dijital ortamda gerçekleşebilecek müdahaleleri ise dört başlıkta sıraladı
- Websitesi ve toplumsal medya engellemeleri ve içerik kaldırma
- Bilgi manipülasyonu
- Tutuklamalar ve yargılamalar
- Taciz ve korkutma
Türkiye de binlerce web sitesine erişimin engellendiğine ve bunların ortasında birçok bağımsız medya ve yurttaş gazetecilik kuruluşlarının yer aldığına dikkat çeken Freedom House böylesi teknik sansürün seçmenlerin sandığa gitmeden evvel gerçek ve çeşitli bilgi kaynaklarına erişmesini engellediğini kaydetti
Freedom House RTÜK ün yayın lisansı almadıkları gerekçesiyle geçen sene DW nin ve VOA Türkçe nin internet sitelerine erişim mahzuru getirttiğini hatırlattı Ayrıyeten tahlilde 2020 de toplumsal medya yasasının uygulamaya girmesinden sonra birinci yılda en az bin 197 haberin kaldırıldığı kayda geçildi
Freedom House ayrıyeten AK Parti yanlısı olarak değerlendirdiği kamu yayıncılarının ve hükümetin toplumsal medya içeriğine müdahalesinin seçmenlerin adaylara ve seçim kampanyalarına dair bağımsız tahlillere erişimini zorlaştırdığını tabir etti
‘DEZENFORMASYON YASASI’
Kuruluş bunun yanında geçen yıl yürürlüğe giren Dezenformasyon Yasası nın seçim öncesinde internet kullanıcılarına karşı kullanılarak muhalif sesleri bastırabileceği ikazında bulundu
VOA Türkçe ye konuşan Freedom House Araştırma Analisti Cathryn Grothe kelam konusu yasa için Bu yasa seçimlerden evvel yetkililerin bağımsız gazeteciliği hükümeti eleştirenleri ve hükümetten hesap sormaya çalışan şahısları susturmasını kolaylaştıracak Bilhassa yargının büyük kısmı hükümeti desteklediği için kanunların berbata kullanılması riski seçim güvenliğini hakikaten etkileyebilir tabirlerini kullandı
Düşünce kuruluşu AK Parti hükümetinin çok taraflı bir yaklaşım kullandığını ve dezenformasyonun yaygın olduğunu tez ederek toplumsal medya kullanıcılarını hükümetin yayınladığı AK Parti lehine bilgilere güvenmeye teşvik ettiğini belirtti
Freedom House öteki raporlara dayanarak AK Parti nin çevrimiçi ortamda 6 bin kişi civarında bir troll ordusunun çevrimiçi tartışmaları manipüle ederek kendi siyasi gündemlerini yaydıklarını ve hükümet tersleriyle toplumsal medyada uğraş ettiklerini kaydetti
Türkiye de birçok gazetecinin aktivistin ve vatandaşın hükümet yetkililerini dijital ortamdan eleştirmesi haberleri ve tartışmaları nedeniyle yargılandıklarını hatırlatan tahlil bu ortamın seçim öncesi otosansürü arttırabileceğine dikkat çekti
Analizde gazetecilere ve dijital aktivistlere karşı tacizin yaygın olduğuna değinilirken cürüm yolsuzluk ve siyaset üzere bahislerde haber yapan muhabirlerin yer yer fizikî akına uğradığı hatırlatıldı
Siyasetçilerin de çevrimiçi tacize maruz kaldığını söyleyen Freedom House 2022 nin Ocak ayında CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu nun binlerce AK Parti yanlısı troll Twitter hesabının kendisini amaç alan bir kampanya başlattıklarını söylediğini anımsattı